Tập 5 của bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ ba, bao gồm những tác phẩm, bài nói, bài viết, thư từ, điện văn, báo cáo (gọi chung là tác phẩm) của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày 1-1-1947 đến cuối tháng 12-1948, thể hiện sâu sắc, phong phú những quan điểm, chiến lược, sách lược cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của Đảng ta trong hai năm đầu của công cuộc kháng chiến, kiến quốc.

Nhận diện đúng bản chất của kẻ thù, đánh giá chính xác tình hình, tương quan lực lượng giữa ta và địch, trên cơ sở đó hoạch định đường lối kháng chiến, kiến quốc đúng đắn là nội dung nổi bật của những tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tập này.

Nổi bật trong tập 5 là những bức thư của Người: Thư gửi các đồng chí Bắc Bộ; Thư gửi các đồng chí Trung Bộ; Chủ nghĩa cá nhân và đặc biệt là tác phẩm Sửa đổi lối làm việc. Trong các tác phẩm này, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Cuộc trường kỳ kháng chiến này tức là dân tộc cách mệnh đến trình độ tối cao. Trong lúc này tư tưởng và hành động của mỗi một đồng chí rất có quan hệ đến toàn quốc. Nếu một người sơ suất, một việc sơ suất là có thể hỏng việc to; sai một ly đi một dặm” (tr. 87). Người biểu dương những ưu điểm của cán bộ, đảng viên, đồng thời nghiêm khắc phê bình những khuyết điểm, những biểu hiện lệch lạc, yếu kém của cán bộ Đảng và các cấp chính quyền, đoàn thể như bè phái, hẹp hòi, địa phương chủ nghĩa, vô tổ chức, vô kỷ luật – những “căn bệnh” có hại đến sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, có hại đến uy tín của Đảng và chính quyền cách mạng. Người yêu cầu: “Phải sửa đổi lối làm việc của Đảng” và nhấn mạnh: “Đảng ta hy sinh tranh đấu, đoàn kết, lãnh đạo nhân dân, tranh lại thống nhất và độc lập. Công việc đã có kết quả vẻ vang.

Ngày 11-6-1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi Thi đua ái quốc, nêu rõ mục đích, phương châm, khẩu hiệu thi đua và tin tưởng: “Với tinh thần quật cường và lực lượng vô tận của dân tộc ta, với lòng yêu nước và chí kiên quyết của nhân dân và quân đội ta, chúng ta có thể thắng lợi, chúng ta nhất định thắng lợi” (tr. 558). Lời kêu gọi không chỉ có ý nghĩa, tác dụng lúc đó mà trở thành Ngày truyền thống Thi đua ái quốc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Để động viên, khuyến khích toàn dân xây dựng hậu phương, với bút danh Tân Sinh, Người viết tác phẩm Đời sống mới, kêu gọi thực hành đời sống mới trong mọi lĩnh vực, mọi đối tượng theo phương châm: “Cái gì cũ mà xấu, thì phải bỏ…

Cái gì cũ mà không xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi lại cho hợp lý…
Cái gì cũ mà tốt, thì phải phát triển thêm…
Cái gì mới mà hay, thì ta phải làm” (tr. 112-113).

Chủ tịch Hồ Chí Minh là hiện thân và ngọn cờ của đại đoàn kết toàn dân tộc, Người đã phấn đấu không mệt mỏi cho việc xây dựng, củng cố khối đoàn kết toàn dân trong Mặt trận dân tộc do Đảng lãnh đạo, dựa trên cơ sở vững chắc của liên minh công nông. Trong tập 5, nhiều điện, thư của Người gửi lãnh đạo Đảng Dân chủ Việt Nam, Đảng Xã hội Việt Nam, các vị chức sắc các tôn giáo, lang đạo vùng dân tộc thiểu số, các nhà công thương nhằm động viên tinh thần yêu nước, kêu gọi đoàn kết, hăng hái tham gia kháng chiến, kiến quốc. Người khẳng định: “Hiện nay, tất cả các đảng chỉ có một đường chính trị chung: Kiên quyết trường kỳ kháng chiến, để tranh lấy thống nhất và độc lập cho Tổ quốc…, chỉ có một chính sách là đại đoàn kết” (tr. 196).

Kết hợp sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc với đoàn kết quốc tế, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta chủ trương đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền đối ngoại nhằm phá thế cô lập về ngoại giao, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của nhân dân yêu chuộng hòa bình và dư luận tiến bộ trên thế giới. Trong tập 5 có khá nhiều bài trả lời phỏng vấn của Người với báo chí nước ngoài. Khẳng định quan điểm, chính sách ngoại giao hòa bình, thân thiện của Chính phủ Việt Nam, Người tuyên bố: “Thái độ nước Việt Nam đối với những nước á châu là một thái độ anh em, đối với ngũ cường là một thái độ bạn bè” (tr. 163); Chính phủ nước Việt Nam chủ trương “làm bạn với tất cả mọi nước dân chủ và không gây thù oán với một ai” (tr. 256).

*
* *

Tập 5, Hồ Chí Minh Toàn tập xuất bản lần thứ ba, bao gồm toàn bộ những tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong hai năm 1947 – 1948 đã công bố trong lần xuất bản thứ hai, đồng thời bổ sung 40 tác phẩm, bài nói, bài viết của Người có nội dung phong phú, quan trọng, mới được sưu tầm.

Tác phẩm Cách huấn luyện cán bộ quân sự của Khổng Minh do Chủ tịch Hồ Chí Minh lược dịch năm 1948 từ Sách dạy làm tướng của Khổng Minh (đời Tam quốc ở Trung Quốc) có biên soạn thêm nhiều nội dung mới, nhằm phục vụ công tác bồi dưỡng cán bộ các lực lượng vũ trang và Danh mục Sắc lệnh do Người ký trong hai năm 1947 – 1948 ở phần Phụ lục, cùng nội dung tóm tắt các sự kiện chính trị, sự kiện lịch sử, về một số chính khách, nhân vật lịch sử trong Chú thích, Bản chỉ dẫn tên người ở cuối cuốn sách sẽ giúp bạn đọc có thêm tư liệu tra cứu, tham khảo.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song lần xuất bản này vẫn không tránh khỏi thiếu sót, mong bạn đọc góp ý để lần xuất bản sau được tốt hơn.

Link tải sách:

HỘI ĐỒNG XUẤT BẢN
HỒ CHÍ MINH TOÀN TẬP LẦN THỨ BA